Enerji hukuku, ülkemiz bakımından yeterince işlenmemiş ancak önemli bir alandır. Bu alanda yeteri kadar çalışma olmamasının temel sebebi enerji kaynaklarının Devlet tekelinde bulunmasıdır. Türkiye, Avrupa Birliği ülkelerinde olduğu gibi enerji alanında özelleştirme sürecine girmiştir. Özel teşebbüslerin piyasaya aktör olarak girmelerinin ardından enerji hukuku alanında uyuşmazlıklar artmış ve çeşitlenmiştir.
Enerji piyasasının hassasiyeti ve bu alanda tekelleşmenin muhtemel tehlikelerinin önlenmesi Devletin anasayal görevidir. Serbest piyasa şartlarını ortadan kaldırmadan piyasanın düzenlenmesi ve sağlıklı işleyişinin sağlanması zorunludur.
Enerji piyasasının tanzimi bakımından düzenleyici hukuki tedbirlerin yanısıra, bu tedbirlere uyulmamasının da yaptırıma bağlanması gerekmektedir. Piyasayı bozucu hareketlerin cezai yaptırımlarla önlenmesi en etkili yoldur.
Enerji Hukukunda Suçlar ve Kabahatler adlı çalışmamazı üç aşama halinde tamamlamayı hedefliyoruz. 1. aşamada -Petrol Kaçakçılığı Suçları ve Petrol Piyasası Kanununda Düzenlenen Kabahatler-, 2. aşamada -Doğalgaz ve Sıvılaştırılmış Petrol Gazı Piyasası Kanunlarında Düzenlenen Kabahatler-, 3. aşamada -Elektrik Hırsızlığı ve Elektrik Piysası Kanununda Düzenlenen Kahabatler- incelenecektir.
Çalışmamızın 1. aşamasını oluşturan, -Petrol Kaçakçılığı Suçları ve Petrol Piyasası Kanununda Düzenlenen Kabahatler- bir başlangıç olması bakımından önemlidir.
Petrol üzerindeki ağır vergi yükü, petrol kaçakçılığının yaygın şekilde yapılmasına sebep olmaktadır. Kaçakçılık piyasadaki rekabeti haksız şekilde bozduğu gibi, tüketiciye ve çevreye de önemli ölçüde zarar vermektedir. Yaygın olan petrol kaçakçılığının önlenmesi maksadıyla 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunun Ek 5. maddesinde -Petrol Kaçakçılığı- ve -Yetkisiz Ulusal Marker Ticareti- bağımsız bir suç olarak düzenlenmiştir.
Çalışmamızda petrol kaçakçılığı suçları ve Petrol Piyasası Kanunu nda düzelenen kabahatler incelenecektir. Konu ile ilgili olarak ceza hukuku açısından yaplmış akademik çalışmaların olmaması ve/veya çok az olması bizi bu çalışmayı yapmaya yönlendiren temel sebep olmuştur. Konu hakkında literatürdeki yetersizlik sebebi ile esere yapılacak katkı, eleştiri ve soruların mbalci dogus. edu. tr- mail adresine iletilmesi bizi memnun edecektir.
- I. Kısım
- PETROL KAÇAKÇILIĞI SUÇLARI
- I. Bölüm
- GENEL AÇIKLAMALAR, -PETROL- VE -ULUSAL MARKER- KAVRAMLARI, TARİHİ GELİŞİM, PETROL KANUNUNDA DÜZENLENEN SUÇLAR, MUKAYESELİ HUKUK, PETROLLE İLGİLİ KURULUŞLAR
- I- -GENEL AÇIKLAMALAR-1
- II- --PETROL- VE -ULUSAL MARKER- KAVRAMLARI-7
- 1- -Petrol-7
- A- -Tanım-7
- B- -Oluşumu-11
- C- -Üretimi-12
- D- -Nakli-13
- 2- -Ulusal Marker-14
- III- -TARİHİ GELİŞİM-18
- 1- -Dünyada Petrolün Ortaya Çıkış Süreci-18
- A- -Genel Olarak-18
- B- -Petrol Piyasasına Hakim Şirketler-20
- C- -Opec Dönemi-22
- 2- -Türkiye de Petrol-22
- A- -Cumhuriyet Öncesi Dönem-22
- B- -Cumhuriyet Dönemi-24
- IV- -PETROL LE İLGİLİ KURULUŞLAR-25
- 1- -Uluslararası Kuruluşlar-25
- A- -Genel Olarak-25
- B- -OPEC -Organization of Petroleum Exporting Countries--25
- a--Genel Olarak-25
- b--Opec in Yapısı-26
- aa- Konferans -Genel Kurul--26
- bb- Yönetim Kurulu-27
- cc- Sekreterlik-27
- C- -Ekonomik İşbirliği Teşkilatı -EİT--28
- D- -Uluslararası Enerji Ajansı -International Energy Agency--29
- E- -Avrupa Birliği-30
- 2- -Ulusal Kuruluşlar-32
- A- -Petrol İşleri Genel Müdürlüğü-32
- B- -Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı-33
- C- -Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi-34
- D- -Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu-35
- V- -MUKAYESELİ HUKUK-36
- 1- -Almanya-36
- 2- -Fransa-38
- 3- -Rusya-40
- 4- -İsviçre-42
- VI- -PETROL KANUNU NDA DÜZENLENEN SUÇLAR-42
- 1- -Genel Olarak-42
- 2- -Müsaadesiz Petrol Arama Suçu -6323 S. lı Kanun m. 124/1--43
- 3- -Ruhsatsız Petrol Faaliyeti -Ameliyatı- Suçu -6323 Sayılı Kanun m. 124/2--44
- 4- -Hakkın Kullanılmasını Engelleme Suçu -6323 Sayılı Kanun m. 126--45
- 5- -Gerçeğe Aykırı Beyan Suçu -6323 S. lı Kanun m. 127--46
- II. Bölüm
- PETROL KAÇAKÇILIĞI SUÇLARI
- I- -PETROL KAÇAKÇILIĞI SUÇU-47
- 1- -Genel Olarak-47
- 2- -Korunan Hukuki Değer-49
- 3- -Suçun Konusu: -Kaçak Petrol--50
- A- -Kurumca Belirlenen Seviyede Ulusal Marker İçermeyen Akaryakıt-52
- B- -Yasal Yollarla Türkiye de Serbest Dolaşıma Girdiği Belgelendirilemeyen veya Menşei Belli Olmayan Petrol ve Petrol Ürünleri-52
- C- -Kurumdan İzin Alınmadan; Akaryakıt Haricinde Kalan Solvent, Madeni ve Baz Yağ, Asfalt, Solvent, Nafta ve Benzeri Petrol Ürünlerinden Elde Edilen Akaryakıt-54
- D- -Akaryakıta Dönüştürmek Maksadıyla Kullanılan veyaBulundurulan Akaryakıt Haricinde Kalan Solvent, Madeni veBaz Yağ, Asfalt, Solvent Nafta ve Benzeri Petrol Ürünleri-56
- E- -Kaçakçılık Kanununa Göre Kaçak Olan Petrol ve Petrol Ürünleri-57
- F- -Boru Hatlarından veya Depolardan veya Kuyulardan YasalaraAykırı Şekilde Alınan Petrolü ve Petrol Ürünleri-63
- 4- -Suçun Unsurları-66
- A- -Tipiklik-66
- a- -Dolandırıcılık Suçu-67
- b- -Hırsızlık Suçu-69
- c- -Edimin İfasına Fesat Karıştırma Suçu-70
- d- -Suç Eşyasının Satın Alınması veya Kabul Edilmesi Suçu-71
- B- -SUÇUN MADDİ UNSURLARI-72
- a- -Fiil, Netice ve İlliyet Bağı-72
- aa- Ceza Normunun Yasakladığı Fiil-72
- aaa- -Satışa Arz Etme-74
- bbb- -Satma-75
- ccc- -Bulundurma-76
- ddd- Kaçak Olduğunu Bilerek Ticari Amaçla -Satın Alma--78
- eee- -Kaçak Olduğunu Bilerek Ticari Amaçla -Taşıma--79
- fff- -Kaçak Olduğunu Bilerek Ticari Amaçla -Saklama--81
- bb- Netice-82
- b- -Fail-83
- c- -Mağdur-84
- C- -SUÇUN MANEVİ UNSURLARI-84
- D- -HUKUKA AYKIRILIK UNSURU-85
- 5- -SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ-92
- A- -Teşebbüs-92
- B- -İştirak-93
- C- -İçtima-94
- II- -YETKİSİZ ULUSAL MARKER TİCARETİ SUÇU-95
- 1- -Genel Olarak-95
- 2- -Korunan Hukuki Değer-96
- 3- -Suçun Unsurları-96
- A- -Tipiklik-96
- B- -Suçun Maddi Unsurları-97
- a- Fiil ve Netice-97
- aa- Ceza Normunun Yasakladığı Fiil-97
- aaa- -Üretme-97
- bbb- -Satışa Arz Etme-98
- ccc- -Satma-98
- ddd- -Yetkisiz Kişilerden Satın Alma-99
- eee- -Kabul Etme-99
- fff- -Nakletme-99
- ggg- -Bulundurma-100
- bb- Netice-100
- b- Fail-100
- c- Konu-100
- C- -Suçun Manevi Unsurları-101
- D--Hukuka Aykırılık Unsuru-101
- 4- -Suçun Özel Görünüş Şekilleri-102
- A- -Teşebbüs-102
- B- -İştirak-102
- C- -İçtima-103
- III- -KUSURLULUK, KUSURLULUĞU ETKİLEYEN ve KALDIRAN HALLER-104
- 1- -Genel Bilgiler-104
- A- -Hukuka Aykırı, Bağlayıcı Emrin Yerine Getirilmesi -TCK. m. 24/2-4--105
- B- -Zorunluluk Hali -TCK. m. 25/2--105
- C- -Yaş Küçüklüğü, Akıl Hastalığı, Sağır ve Dilsizlik -TCK. m. 31-33--106
- D- -Cebir veya Tehdit Dolayısıyla Kişinin İrade YeteneğininEtkilenmesi -TCK. m. 28--107
- E- -Haksız Tahrik -TCK. m. 29--107
- 2- -Hata -TCK. m. 30--108
- A- -Kastı Kaldıran Hata-108
- a- -Suçun Maddi Unsurlarında Hata -TCK. m. 30/1--108
- b- -Suçun Nitelikli Unsurlarında Hata -TCK. m. 30/2--109
- B- -Kusurluluğu Etkileyen Hata-110
- a- -Kusurluluğu Etkileyen Nedenlerin Maddi Şartlarında Hata -TCK. m. 30/3--110
- b- -Haksızlık Yanılgısı ya da Diğer Bir İfadeyle İşlenen FiilinHaksızlık Oluşturduğu Hususunda Kaçınılmaz Hata-TCK. m. 30/4--110
- III. Bölüm
- YAPTIRIM VE MUHAKEME USULÜ
- I- -YAPTIRIM-113
- 1- -Ceza-113
- 2- -Güvenlik Tedbirleri-113
- A- -Müsadere-113
- a- -Eşya Müsaderesi-113
- b- -Kazanç Müsaderesi-116
- B- -Tasfiye-116
- a- Kaçak Petrolün Tespiti-116
- aa- Kaçak Petrol Tespit ve Elkoyma Tutanağı-117
- bb- Resim Çekme Ya da Filme Alma-118
- cc- Seyyar Kontrol Cihazı ile Ulusal Marker Kontrolü-118
- dd- Numune Alma-119
- ee- Test ve Analiz-120
- b- Kaçak Petrolün Tasfiyesi-121
- aa- Tasfiye Kararının Süresi-121
- bb- Kaçak Petrolün Muhafazası-121
- aaa- Analiz Öncesi Muhafaza-121
- bbb- Analiz sonrası muhafaza-122
- cc- Tasfiye Usulü-123
- aaa- Teknik düzenlemelere uygun kaçak petrolün tasfiye usulü-124
- bbb- Teknik düzenlemelere uygun olmayan kaçak petrolün tasfiye usulü-125
- dd- Tasfiye Hesapları-125
- C- -Lisans İptali-126
- II- -MUHAKEME USULÜ-126
- 1- -Soruşturma-126
- 2- -Kovuşturma-128
- A- -Yetkili Mahkeme-128
- B- -Kontrollü Teslimat-129
- C- -İkramiye-130
- II. Kısım
- PETROL PİYASASI KANUNUNDA DÜZENLENEN KABAHATLER
- I. Bölüm
- KABAHAT KAVRAMI, İDARİ PARA CEZASIGEREKTİREN KABAHATLER
- I- --KABAHAT- KAVRAMI ve KABAHATLERE İLİŞKİN GENEL ESASLAR-131
- 1- -Tanım-131
- 2- -Tipiklik Ve Kıyas Yasağı-132
- 3-- Organ Veya Temsilcinin Davranışından Dolayı Sorumluluk-134
- II- -PETROL PİYASASI KANUNUNDA DÜZENLENEN KABAHATLER-135
- 1- -Petrol Kaçakçılığı -PPK. EK M. 5/3--135
- A- -Genel Olarak-135
- B- -Maddi Unsurlar-135
- C- -Manevi Unsurlar-136
- D- -Yaptırım-136
- 2- -Lisans Almadan Faaliyet Gösterme -PPK. M. 19/a-1--137
- A- -Genel Olarak-137
- B- -Maddi Unsurlar-137
- a- -Lisans-137
- b- -Lisans Çeşitleri-137
- aa- Rafinerici Lisansı-137
- bb- İşleme Lisansı-138
- cc- Madeni Yağ Lisansı-138
- dd- Depolama Lisansı-139
- ee- İletim Lisansı-139
- ff- Serbest Kullanıcı Lisansı-139
- gg- İhrakiye Teslimi Lisansı-140
- hh- Dağıtıcı Lisansı-140
- ıı- Taşıma Lisansı-142
- ii- Bayilik Lisansı-142
- c- Lisans Verme-146
- C- -Manevi Unsurlar-151
- D- -Yaptırım-151
- 3- -Fiyat Oluşumuna İlişkin Kurum Faaliyetlerinin Engellenmesi Veya Engellemeye Teşebbüs Edilmesi -PPK. M. 19/a-2--152
- A- -Genel Açıklamalar-152
- B- -Maddi Unsurlar-153
- a- -Genel Olarak-153
- aa- Piyasa Fiyatı-154
- bb- Kuyubaşı Fiyatı-155
- b- -Kabahat Teşkil Eden Fiiller-155
- aa- Rafinericilerin Yerli Ham Petrol Alma Yükümlülüğünü İhlali-155
- bb- Rafinerici ve Dağıtıcı Lisansı Sahiplerinin Tavan Fiyatları Kuruma Bildirmemesi-155
- cc- Kurumun Taban veya Tavan Fiyat Tespitine Uyulmaması-156
- C- -Manevi Unsurlar-156
- D- -Yaptırım-156
- 4- -Faaliyet Kısıtlamalarına Muhalefet -PPK. M. 19/a-3--156
- A- -Genel Açıklamalar-156
- B- -Maddi Unsurlar-157
- a- -Petrol İthalatına İlişkin Kısıtlamalar-157
- b- -Dağıtıcılara İlişkin Kısıtlamalar-157
- c- -Akaryakıt İkmaline İlişkin Kısıtlamalar-158
- d- -Akaryakıtın Kullanım Amacına İlişkin Kısıtlamalar-158
- e- -Akaryakıt Harici Petrol Ürünleri İle İlgili Kısıtlamalar-159
- C- -Manevi Unsurlar-159
- D- -Yaptırım-159
- 5- -Petrol Piyasası Kanununun 5, 6, 7, 8, 16, 17 ve 18. Maddelerinin İhlali-PPK. M. 19/a-4--159
- A- -Genel Olarak-159
- B- -Maddi Unsurlar-160
- a- -Rafinericilerin İhlalleri -PPK. nun 5 nci Maddesinin İhlali--160
- aa- Rafinerici Lisansı Sahibinin Kendi Dağıtım Şirketine Tanıdığı Şartları Kendisinden Akaryakıt Talep Eden Diğer Dağıtıcılara Da Kategori Bazında Tanımaması-160
- bb- Ulusal Güvenlik Açısından İhtiyaç Duyulan Akaryakıt VeDiğer Ürünlerin Üretimi Ve Teslimi Önceliğine Uyulmaması-160
- cc- TSK. nın Taktik Yakıtların Üretim Kabiliyetini Ürün Talebi Halinde Sağlamak Ve Korumak Yükümlülüğünün İhlali-161
- b- -Değerleme Kriterleri, Teknik ve Mali Şartların İhlali -PPK. nun6. Maddesinin İhlali--161
- c- -Dağıtıcıların İhlalleri -PPK. nun 7. Maddesinin İhlali--161
- aa- Bayilere Karşı Yükümlülükler-161
- bb- Dağıtıcı Faaliyetlerine İlişkin Yükümlülükler-161
- d- -Bayilerin İhlalleri -PPK. nun 8. Maddesinin İhlali--162
- e- -Petrol Stoklarına İlişkin İhlaller -PPK. nun 16. Maddesinin İhlali--165
- f- -Serbest Kullanıcılara İlişkin İhlaller -PPK. nun 17. Maddesinin İhlali--168
- g- -Ulusal Markere İlşkin İhlaller -PPK. nun 18. Maddesinin İhlali--168
- C- -Manevi Unsurlar-169
- D- -Yaptırım-169
- 6- -Lisanssız Tesis Yapımı ve İşletilmesi -PPK. M. 19/b-1--169
- A- -Genel Olarak-169
- B- -Maddi Unsurlar-170
- C- -Manevi Unsurlar-170
- D- -Yaptırım-170
- 7- -Lisans Dışında Faaliyette Bulunma -PPK. M. 19/b-2--171
- A- -Genel Olarak-171
- B- -Maddi Unsurlar-171
- C- -Manevi Unsurlar-171
- D- -Yaptırım-171
- 8- -Lisans Sahibinin Yükümlülüklerini İhlali -PPK. M. 19/b-3--171
- A- -Genel Olarak-171
- B- -Maddi Unsurlar-171
- aa- Rafinerici Lisansı Sahibinin Yükümlülükleri-172
- bb- İşleme Lisansı Sahibinin Yükümlülükleri-173
- cc- Madeni Yağ Lisansı Sahibinin Yükümlülükleri-173
- dd- Depolama Lisansı Sahibinin Yükümlülükleri-173
- ee- İletim Lisansı Sahibinin Yükümlülükleri-174
- ff- Serbest Kullanıcı Lisansı Sahibinin Yükümlülükleri-174
- gg- İhrakiye Teslimi Lisansı Sahiplerinin Yükümlülükleri-175
- hh- Dağıtıcı Lisansı Sahiplerinin Yükümlülükleri-175
- ıı- Taşıma Lisansı-176
- ii- Bayilik Lisansı-177
- C- -Manevi Unsurlar-178
- D- -Yaptırım-178
- 9- -İletim Ve Depolama Tesislerine Erişimin Engellenmesi -PPK. M. 19/b-4--178
- A- -Genel Olarak-178
- B- -Maddi Unsurlar-179
- C- -Manevi Unsurlar-179
- D- -Yaptırım-179
- 10- -Diğer Yükümlülüklerin İhlali -PPK. M. 19/3--179
- A- -Genel Olarak-179
- B- -Maddi Unsurlar-179
- C- -Manevi Unsurlar-182
- D- -Yaptırım-182
- III- -PETROL PİYASASI KANUNUNDA DÜZENLENEN KABAHATLERİNÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ-182
- 1- -Teşebbüs-182
- 2- -İştirak-182
- 3- -İçtima-183
- IV- -KABAHATLERLE İLGİLİ İDARİ PARA CEZASINI ve KUSURLULUĞU ETKİLEYEN HALLER-185
- 1- -Kabahati İşleyenin Bayi Olması-185
- 2- -Tekerrür-186
- A- -Genel Olarak-186
- B- -Tekerrürün Şartları-186
- a- -Ceza Uygulanan Bir Fiil Olması-186
- b- -İki Takvim Yılı Geçmeden Tekrarlanması-186
- c- -Tekrarlayanın Aynı Kişi Olması-186
- d- -Tekrarlanan Fiilin Aynı Olması-187
- 3- -Hukuka Uygunluk Nedenleri İle Kusurluluğu Ortadan Kaldıran Nedenler-187
- V- -ZAMANAŞIMI-187
- 1- -Genel Olarak-187
- 2- -Soruşturma Zamanaşımı-187
- 3- -Yerine Getirme Zamanaşımı-188
- II. Bölüm
- İDARİ TEDBİR GEREKTİREN KABAHATLER
- I- -LİSANS SAHİPLERİNİN KANUN, YÖNETMELİK VE LİSANSKOŞULLARINA AYKIRI DAVRANIŞI -PPK. M. 20/1--189
- 1- -Genel Olarak-189
- 2- -Piyasa Faaliyetinin Geçici Olarak Durdurulmasının Şartları-189
- A- -Ön Araştırma veya Soruşturma Başlatılması-189
- B- -İhbar-190
- C- -Aykırılıkların Giderilmemesi-190
- II- -KAÇAK VEYA MENŞEİ BELLİ OLMAYAN ÜRÜN İKMALİ -PPK. M. 20/2--190
- III- -BAYİLİK FAALİYETLERİNİN HUKUKA AYKIRI YÜRÜTÜLMESİ -PPK. M. 20/3--191
- III. Bölüm
- MUHAKEME USULÜ
- I- -İDARİ PARA CEZASI VE TEDBİRLERE HÜKMETMEYE YETKİLİ MERCİ-193
- II- -DENETLEME, ÖN ARAŞTIRMA VE SORUŞTURMA-193
- 1- -Denetleme-193
- 2- -Ön Araştırma-194
- 3- -Soruşturma-194
- A- -Soruşturma-194
- B- -Savunma-195
- 4- -Soruşturmaya Gerek Olmayan Haller-196
- IV. Bölüm
- İDARİ PARA CEZASI VE TEDBİRLERE İTİRAZ
- I- -İTİRAZ MERCİİ-203
- II- -İTİRAZ USULÜ-208
- V. Bölüm
- İDARİ PARA CEZALARININ TAHSİLİ
- I- -GENEL OLARAK-213
- II- -PETROL PİYASASI KANUNUNA GÖRE HÜKMOLUNAN CEZALAR-213
- KAYNAKÇA-217
