Mahzun Hududlar Çağlayan Sular - Turgut Güler

Bu kitap Osmanlı devletinin sevk-idare ve yönetim tekniği (bürokrasisi) üzerine bir incelemedir. Osmanlı bürokrasisi, kendinden önceki Türk-İslâm devlet yönetimlerinin asırlarca süren birikimlerinin özetidir. Osmanlılar bu birikimle, üç kıtada yirmi milyon kilometre karelik coğrafya üzerinde, sonradan içinden kırk ayrı devlet çıkmış, farklı din, dil ve etnisiteye sahip milletler topluluğunu, 600 yıl başarı ile yönetmişlerdir... Kitapta yönetim tekniğini, yani bürokrasiyi formüle eden onlarca belgenin analiz ve açılımları yapılarak bu sırlı oluşum çözümlenmeye ve anlaşılır hale getirilmeye çalışılmıştır. Yönetimin ve yönetimle ilgili teşkilâtın mihenk taşı, kamu görevi yapan bürokrasi içinde yetişmiş, bugün "memur diye bazen de küçümseyerek baktığımız "kâtibtir. Kâtib; Osmanlı bürokrasisi'nin temeli, "Devlet adamı modelinin prototipidir. "Kâtiblik geçmişte devlet yönetiminin her alanında aranan geçerli tek kariyerdir. Eski büyük tarihçiler, Devletlerin kuruluş ve kriz dönemlerinde ehl-i seyf (askerî sınıf) öne geçerlerse de devleti ayakta tutan asıl zümre ehl-i kalemdir derler; "ehl-i kalem yani bürokrat sınıf; her işi, her resmî eylemi kanunlar ve gelenekler çerçevesinde, sıkı bir hiyerarşik disiplinle kayda geçiren, devlet işlerini kanunlara, evraka ve kayıtlara istinaden yürüten ve nesilden nesile aktaran zümre... İşte bunlar hakkında, ilgililerin faydalanacakları, meraklıların hayranlık duyarak meraklarını giderecekleri, bol malzemeli bu çalışmayı sunmakla önemli bir eksikliği tamamladığımızı ve bir hizmeti yerine getirdiğimizi umuyoruz.