Ekonominin Temelleri I-II

Prof. Dr. Mehmet Dikkaya

Doç. Dr. Deniz Özyakışır

Birinci Kısım:

Mikro Ekonominin Temelleri

İktisadın Evrensel Yasaları

Talep Teorisi

Arz Teorisi

Piyasa Dengesi

Tüketici Davranışları Teorisi

Üretim Teorisi

Maliyet Teorisi

Piyasalar ve Tam Rekabet Piyasası

Monopolcü Rekabet, Oligopol ve Monopol Piyasaları

Faktör Piyasası ve Genel Denge Analizi

İkinci Kısım:
Makro Ekonominin Temelleri 

Makro İktisadın Tarihçesi ve Milli Gelir Kavramları

İstihdam ve İşsizlik

Enflasyon

Toplam Harcama Yaklaşımı

Toplam Talep - Toplam Arz Analizi (Ad-As)

Keynesyen Denge Modelleri

Para Teorisi ve Politikası

Uluslararası İktisat

İktisadi Büyüme

İktisadi Kalkınma

Cevap Anahtarları

Mini Ekonomi Sözlüğü

Altıncı Baskı İçin Önsöz

İktisat (ekonomi) bir sosyal bilim olmasının yanı sıra, içeriği itibariyle aslında insanoğlunun sıradan günlük yaşamını konu almaya çalışır. Bunu yaparken, basitleştirmek ve akla yatkınlaştırmak için değişik sayısal ifadeler ve geometrik şekillerden yararlanır. Alfred Marshall, iktisadı tanımlarken, “İnsanoğlunun normal yaşamındaki sıradan ilişkilerini inceleyen bir bilim dalı” ifadesini kullanmıştır. Peki, insanların gündelik ilişkilerini inceleyen bu bilim dalı, üniversite öğrencilerine neden bu kadar zor ve karmaşık görünmektedir?  Bunun sebebi, iktisadı öğrenmeye çalışırken kullanılan kaynaklar olabilir. Çünkü hedefimize kolay ulaşmak istediğimizde, elimizdeki kılavuzun kalitesi son derece önemli olur.

Nitekim iktisat dersleri alan öğrencilerden duyduğumuz şikâyetlerden, sorunun temelinde işlerini kolaylaştıracak bir kılavuz sorunu olduğu anlaşılmaktadır. Türkiye’de İİBF’lerde iktisat eğitim genellikle 4 yıl sürer. Bu durumu 4 katlı bir binaya benzetirsek, temeli sağlam olan bir binanın 1. katında oturan kişi kendini daha güvende hissederek 2. katın temelini atar. Yine sağlam temele dayalı olarak 3. kat ve ardından 4. kat inşa edilir. Burada zirveye ulaşmanın ön koşulu sağlam temellere dayanmaktır. Sadece iktisat öğrencilerinin değil sosyal ve mühendislik bilimlerindeki pek çok bölümde okuyan tüm öğrencilerin böyle bir temele sahip olmalarında büyük yarar vardır. Ekonomi, her şeyden önce hayatın kendisi olduğu için, bu mantığı elde etmek isteyen herhangi meraklı bir okuyucu için de bu kitap öğretici nitelikler taşımaktadır.

Bu çerçeveye giren öğrencilerin geleceklerinin güvencesi de sağlam temellere dayalı bir iktisat eğitimidir. Bu yüzden kitabın adı, her ne kadar içeriği diğer çalışma metinlerine yakın olsa da benzerlerinden farklı olarak “İktisada Giriş” yerine “Ekonominin Temelleri I-II” olarak düşünülmüştür. Sloganımız, “İktisadı kolay ve anlaşılır bir biçimde öğrenerek yukarı çıkın!” şeklindedir. Bu nedenle bu kitabı iktisat öğrenmek isteyenlerin şevkini kırmadan konuyu sevmelerini sağlayacak bir sadelik ve içerikte hazırlamaya çalıştık. Konuların sade bir dil ve öğrencinin kolayca anlayabileceği güncel örneklerle anlatıldığı bu kitabın temel amacı, öğrencileri iktisat denizinde yüzdürmek değil, denizin üstünde sağlam tutup yüzmeyi öğrenmelerine yardımcı olmaktır.

Her konuya ilgili karikatürlerle giriş yapması: Mizah sanatı, toplumsal gerçeklerin anlaşılmasında olduğu gibi, teorik konuların anlaşılmasında da yardımcı rolü üstlenir. Bu anlamda, bölüm başlarında sunulan karikatürler, her bölümün kısa bir mizahi açıklamasını oluşturmaktadır.

Bölüm sonu özetlerin bulunması: Bu özetle, her bölümü kısaca tekrar etme ve anlaşılmayan kavram ve konulara tekrar göz atma imkânı ortaya çıkacağı umulmaktadır.

Her bölüm sonunda 20 adet çoktan seçmeli soruya yer verilmesi: Bu çalışma soruları arasında, başta KPSS olmak üzere mesleki sınavlarda sorulmuş sorulara da yer verilmektedir. Bu sorular şimdiden çözmeye başlanarak mesleki sınavların sanıldığı kadar zor olmadığı anlaşılabilecektir.

Kitap sonunda Türkçe-İngilizce terimler ile açıklamalı kısa ekonomi sözlüğünün bulunması: Bu sözlük, metin içinde yer yer açıklanan terim ve kavramların kısa açıklamasından ibaret olup oldukça öğreticidir.

İndeks kelimeleri listesi: Kitabın sonunda yine, iktisatla ilgili özel isim ve kavramların kitabın hangi sayfalarında nasıl bir kapsamda geçtiğini belirten bu kelimeler, konularla ilgili boşluğa düştüğünüzde çok işinize yarayacaktır.

Her bölümün powerpoint (slayt) sunumunun olması: Günümüz dünyası aynı zamanda gösteri çağıdır. Bu nedenle hem konular hem şekil, grafik ve denklemler ekrana yansıtılacak slaytlarla daha net görülebilir.

YouTube üzerinden sunu videolar, konu anlatımları ve sınav sorularının yayınlanması: Kitabın sunuları, kitaptaki bazı konular ve sınavlarda sorulan sorular açıklamalı cevaplarıyla birlikte YouTube üzerinden yayınlanmıştır.  İKTİSAT KÜLLİYAT (https://www.youtube.com/channel/UCeh8qZ4_tbcpOoTuDHd5dyQ) ve İKTİSAT DERSLERİ (https://www.youtube.com/channel/UCkEFE1tkd_Gs-hlLFsMmbTg) YouTube kanalları üzerinden bu materyallere ve alanla ilgili başka pek çok içeriğe kolayca ulaşılabilir. Başta öğrenciler olmak üzere tüm okuyucular, dersi dikkatlice dinledikten sonra kitabı okuyup bu videoları izleyerek konuyu pekiştirebilirler.

Kısa bölüm özetleri, öğrencilerin bir çırpıda bölümün geneline dair özet bilgi edinmelerini kolaylaştırmaktadır. Bölüm sonlarındaki çoktan seçmeli örnek sorular hem konuların pekişmesine yardımcı olacak hem de kurum sınavları ve mesleki sınavlara (KPSS, Uzmanlık, Müfettişlik vb.) hazırlanan öğrencilere, bu sorularla ilgili önemli ipuçları vermektedir. Kitabın sonunda yer alan Sözlük ise öğrencilerin yabancı oldukları iktisadi terim ve kavramları kısa tanımlarıyla, üstelik İngilizce karşılıklarıyla birlikte öğrenmelerini sağlamaktadır. İktisadi terimlerin İngilizce karşılıklarının öğrenilmesi, öğrencilere Mesleki İngilizce derslerinde de önemli avantajlar sağlayacaktır.

Ekonominin Temelleri I-II, Meslek Yüksek Okullarının İktisadi ve İdari Programları ile İktisadi ve İdari Bilimler Fakültelerinde okutulan, “İktisada Giriş”, “Mikro İktisada Giriş” “Makro İktisada Giriş” dersleri yanı sıra, Sosyoloji, Endüstri Mühendisliği, Sağlık Bilimleri Yönetimi gibi pek çok bölümde okutulan “Genel Ekonomi”, “Temel Ekonomi” gibi dersler için de kaynak kitap niteliğindedir.

Bu kitap, toplam 445 adet çoktan seçmeli soru içerdiği için bir anlamda mesleki sınavlara hazırlık (İktisat Soru Bankası) kitabı olma niteliği de taşımaktadır. Kısacası hem bir ders kitabı hem terimler sözlüğü hem de soru bankası olarak üç amaca hizmet edecek şekilde tasarlanmıştır.

Bölümleri okurken anlaşılamayan konu, ifade, grafik veya şekille karşılaşınca lütfen editörlerle ([email protected] ve [email protected]) hiç çekinmeden irtibata geçiniz. Bu iletişimle hem kendinize hem de kitabın gelişmesine önemli katkılar sağlayacaksınız.

Lütfen kitabın orijinal baskısına sahip olunuz. Zaten çok uygun koşullarda ve öğrenci yararı gözetilerek sunulan satış fiyatı, başka pek çok benzer kitaba göre oldukça uygundur. Yıllardır ders kitaplarının, öğrencinin bütçesini aşan fiyatlarda satışa çıkarılması konusunda mücadele etmiş ve öğrenciler adına yayınevleri ile sıkı pazarlıklar yapmış öğretim 

Lütfen, muğlak gibi görünen tüm konu, ifade, şekil veya sorular için, ilgili bölüm yazarı ve editörlerle e-mail aracılığıyla irtibata geçiniz.

Editörlere e-mail yoluyla ulaşarak anlatımı kolaylaştıran ve dersi öğreten öğretim elemanları için hazırlanmış sunuları talep ediniz. Bu sunular sürekli güncellenerek istifadenize sunulmaktadır.

Kitapla ilgili yeterli okuma yapan öğrencilerinizi, yukarıda tam linkleri paylaşılmış olan İktisat Külliyat ve İktisat Dersleri YouTube kanallarında mevcut sunu-videoları ve ders anlatımlarını izlemeleri için yönlendirmenizde yarar bulunmaktadır. Bazı konularda hem sizin değerli çabalarınızı desteklemek hem de başka bir ağızdan konuyu içselleştirmeye çalışmak açısından konu açıklamalı videolar, ilgili kanallarda sunulmuştur.

En büyük dileğimiz, ekonomiyi giriş düzeyinde etkin bir şekilde vermek isteyen öğretim elamanlarına yardımcı olmaktır. Kitaptaki bölümlerin akademik etik kapsamında taşıdığı sorumluluklar bölüm yazarlarına ait olup, teknik ve düzenleme sorumluluğu editörlerindir.

Kitaba katkı sunan kıymetli akademisyenler başta olmak üzere yayına hazırlanmasında emeği geçen herkese teşekkürlerimizi sunuyoruz. Öğrencilerimiz başta olmak üzere bütün okuyuculara yararlı olmasını diliyoruz.

Editörler

Prof. Dr. Mehmet DİKKAYA ve Doç. Dr. Deniz ÖZYAKIŞIR

[email protected] - [email protected]

Ankara, Eylül 2023