Doğu Sorununun Kökenleri: Ekonomik Açıdan - Servet Mutlu

Doğu Sorunu hem siyasal hem de ekonomiktir ve bir ölçüde bunlar birbirini beslemektedir. Bölge'de siyasal talep içerikli hareketler ekonomik sorunları ağırlaştırmakta, ağırlaşan ekonomik sorunlar kimi zaman siyasal taleplere bir meşruiyet zemini olarak takdim edilmektedir. Doğunun Ekonomik sorunlarının kökeninde çeşitli yapılar yatmaktadır. Değişmesi mümkün olmayan iklim, arazi yapısı ve pazarın siklet merkezine, önemli dış pazarlara, ithal ve ihraç kapılarına görece konum gibi yapılar; ya da değişmesi ancak uzun döneme bağlı aşiret yapısı, demografik davranış yapısı, toprak dağılımı ve hukukî yapı gibi yapılar. İkinci tip yapılardan kaynaklanan sorunlar zamanla çözülse bile, birinci tip yapılar var oldukça Türkiye; Doğu'nun gelişmesi konusunda, acaba, iyimser olabilir mi?