Abdülazîz Han, İmparatorluğumuzun yükselmeyi hedefleyen son pâdişahıdır; ondan sonrakiler, hep çökerken bir şeyler kurtarmak gayretinde olmuşlardır.

Sultan Azîz zamanı, yeniliklerde kökümüze bağlı bir kurumlaşma yolu izlenen dönemdir: Mecelle onun zamanında hazırlanmaya başlamıştır. Modern müesseseler, bakanlıklar, ticaret ve sanayi alanındaki birçok teşkilatlanmalar onun zamanında yapılmıştır. Ordunun modernize edilmesi, donanmanın dünyanın ikinci büyük deniz gücü haline gelmesi onun işlerindendir. Eğitimde bugün halen devam eden birçok modern kuruluş onun zamanında başlatılmıştır. Abdülazîz Han, geleneksel yapımızla modernleşme arasındaki uyumun yollarını sezmiş, göstermiş ve halkın çok büyük sevgi ve takdirini kazanarak bu işleri başarmıştır.

Amma uğursuz bir darbe onu tahtından indirmiş, cinayete kurban etmiştir.

Tarihimizde gördüğümüz şudur: İçeride darbe girişimleri ve heveslileri varsa, mutlaka bunun dışarıdan da kışkırtıcıları, yönlendiricileri, destekleyicileri vardır. Darbe heveslilerinin safdillikleri, iyi niyetli olmaları bunu değiştirmez.

İşte bu kitapta Sultan Azîz Han'a yapılan darbeyi, ardından gelen darbeleri, sonunda Yıldız'da kurulan mahkemenin seyrini ve kararlarını da okuyacaksınız. Bu ibret alınacak dönemi, gerçekten “fenâfi'd-devle” olmuş çağdaş bir “Osmanlı münevveri” olan Ziya Nur Aksun'un değerlendirmeleri ile düşünmek okuyucuya çok şey kazandıracaktır.