1894 Depremi ve İstanbul Sema Küçükalioğlu Özkılıç
 

1894 Depremi ve İstanbul

İstanbul ve deprem, özellikle 1999’dan bu yana, yan yana telaffuz edilmesine çok alıştığımız iki kelime haline geldi. Aslında Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın etki alanında kalan İstanbul’un tarihinde, depremler her zaman önemli bir rol oynamıştır. Üstelik İstanbul’un öteden beri bir imparatorluklar başkenti olması, bu depremlerin bir kısmının çok eski zamanlardan beri kayda geçirilmesini de sağlamıştır.

Dolayısıyla İstanbul’un geçmişine deprem parantezinde eğilmek, tarihin çeşitli alanlarını deprembilimle buluşturmaktadır. Dr. Sema Küçükalioğlu Özkılıç’ın 1894 Depremi ve İstanbul adlı çalışması da Osmanlı İmparatorluğu’nun son çeyrek yüzyılı içinde, II. Abdülhamid devrinde yaşanan önemli bir depreme ışık tutuyor. Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde ve dönemin yerli ve yabancı basınında yapılmış çok geniş bir araştırmaya ve belgelerin eleştirel bir gözle karşılaştırılmasına dayanan bu eser, 1894 Depremi’ni, kamuoyundaki tepkileri, basındaki yansımaları, devletin yaklaşımını ve sonrasındaki imar çalışmalarını çok ayrıntılı bir biçimde gözler önüne seriyor.

Özellikle toplumsal tarih, deprembilim ve kent tarihi açısından önemli veriler sunan bu kaynak eser, yazarın iğneyle kuyu kazar gibi çalışarak kitabın sonuna eklediği ve bugün çoğunun izi bile kalmamış pek çok binanın yerinin saptanmasına da katkı sağlayabilecek “1894 Depremi’nde Hasar Gören Yerleri Gösteren Envanter” ile de ayrıca değer kazanıyor.

Dr. Sema Küçükalioğlu Özkılıç, 1996 yılında Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Tarih Öğretmenliği bölümünden mezun oldu. 1999’da İdare-i Mahsusa, Kuruluşu, Faaliyetleri ve Sosyo-Ekonomik Etkileri konulu tez ile yüksek lisansını, 2011’de de 1894 Depreminin İstanbul Üzerindeki Etkileri (Deprem Sonrası İmar Faaliyetleri) başlıklı teziyle doktorasını tamamladı. İstanbul’u etkileyen depremler hakkında çalışmaları bulunan Özkılıç, 1998 yılından bu yana MEB’e bağlı çeşitli kurumlarda tarih öğretmeni olarak görev yapmaktadır.