Karşılaştırmalı Hukukumuzda Hakimlik ve Yargı Etiği - Melikşah Aydın

Tarih boyunca hukukun uygulayıcısı olan hakimlik müessesesi birçok çalışmaya konu olmuştur. Devletlerin belki de en önemli memurları olan hakimler, devletten bağımsız olarak işlerini yapmak zorunda oldukları için devletin en çok dikkat ettiği ve önem verdiği kamu görevlisi olmuştur, diyebiliriz.

Peki hâkim olabilmek için aranan nitelikler ne olacaktır?

Hukukun ilk ortaya çıktığı dönemlerden beri bu konu çalışılmış, ilk çağ toplumlarında bile hakimlerde bulunması gereken niteliklere değinilmiş ve ancak bu niteliklere sahip olan kimselerden hakimler seçilmiştir.

2015 yılında yüksek lisans tezimin konusunu oluşturan bu çalışma, 2016 yılında “İslam-Osmanlı Hukukunda Hakimlik ve Hakimlerin Nitelikleri” adı altında basılmıştı. Ancak baskısı zaman içinde tükenmiş ve bu konudaki öneme binaen tamamen farklı bir sistematik benimsenerek, birçok ekleme ve çıkarma yapılarak yeni bir baskı yapmak zaruriyeti hasıl oldu. Hukuk fakültesi lisans ve yüksek lisans bölümlerinde verdiğim “Yargı Etiği” dersleri de bu konuda etkili olmuştur. Dolayısıyla hakimlerin niteliklerini, uluslararası alandaki en önemli belge olan “Bangalor Yargısal Davranış İlkeleri”ndeki sistematik benimsenerek, ilk bölümde pozitif hukukumuzdaki durum, ikinci bölümde ise İslam hukukundaki durum ele alınmıştır.

Bu kitabın konu ile ilgili diğer kitaplardan farkı da burada ortaya çıkmaktadır. Pozitif hukuk yanında İslam hukukundaki durum da burada açıklanmış, önemli konularda okuyucu ve öğrencilerin karşılaştırma yapabilmesine imkân sağlanmış olmaktadır. Şu husus unutulmamalıdır ki, hukukta ortaya çıkan aksaklık ve hoşnutsuzluklar sadece bir pencereden bakılarak çözülemez. Farklı hukuk sistemlerindeki durumların karşılaştırmasının yapıldığı çalışmalar, bu açıdan hukukun gelişmesine ve temel amaç olan adaletin tesisine fayda sağlayacaktır.