Araba Sevdası - Recaizade Mahmut Ekrem

Herkes tarafından gayet iyi bilinmektedir ki, insan eğlencesiz yaşayamaz. Benim gibi doğuştan yalnızlığı sevenler için, okumaktan ya da yazmaktan daha güzel bir eğlence olamaz. Fakat bu tür meşgaleler süreklilik gerektirir ve özellikle de ciddi olunca, bunun yorgunluğuna dayanmak söz konusu değildir. Öyleyse yorgunluğu az, eğlencesi çok olan uğraşlar aramak, gayet normal bir şeydir. İşte, ben de böyle bir ihtiyaçtan dolayı, arada bir böyle şeyler yazarak vakit öldürmek mecburiyetinde kalıyorum.

Gayet iyi bilmekteyim ki, aramızda bu meşgaleleri, meselâ satranç oynamaktan on kat daha saçma ve yine bahçe kazmaktan on kat daha yararsız görenler hiç de az değildir. Onların bu düşünceleri doğru olabilir. Ancak şu da bir gerçektir ki, ben, satranç oyununu hiç merak etmedim; bahçe kazmak için ise mevsim uygun değil!

Bundan önce yazdığım “MUHSİN BEY” adlı hikâye hiçbir şey değil iken okuyucular tarafından oldukça ilgi görmüştü. Sevgili okuyucularımın olumlu eleştirilerinden cesaret bularak bu romanı yayınlıyorum. Amacım, böyle birkaç ufak eser daha yazdıktan sonra, daha kapsamlılarını yazmaktır.
İnsanlıkla alâkalı olarak her an ve gün çevremizde meydana gelen ibret verici olaylara ve ortaya çıkan durumlara şiir ve felsefe açılarından bakıldığında buNların çoğu hazin görünür. Bunların bir kısmının gözyaşıyla, diğer bir kıSmında şaşkınlık ve gülümsemeyle karşılaşmasındaki fark, olayın acı verici olmasından değil, tarafımızdan değerlendirilmeleri açısındandır.

Konusu gerçek hayattan alınan veya gerçeklere çok yakın olarak, hayâl gücünün yardımıyla yazılan hikâye ve romanlar ise, insanlarla alâkalı olayları ve durumları en güzel biçimde yansıtan birer ibret aynasıdır.

Bu düşünceyle, “MUHSİN BEY” adlı hikâyeyi, okuyanlar tarafından ağlanacak şeylerden sayılmış olduğu hâlde, bu “ARABA SEVDASI” tam tersine gülünecek durumlardan sayılır. Çok dikkat edilirse, bu diğerinden elbette daha çok hazin ve elbette daha çok üzücüdür.