Hekim ve Hastane Yönünden Tıbbi Sorumluluk Hukuku - Mehmet Demir
Elinizdeki bu kitap, esasen hekimlerin meslekȋ etkinlikleri ile hasta-nelerin hizmet işletmesi nedeniyle hukuksal sorumlulukları konusunu içeren ‘Hekim ve Hastane Yönünden Tıbbî Sorumluluk Hukuku’ başlıklı yapıtın birinci basısının gözden geçirilerek güncellenmiş, kısaltılmış ha-lidir. Bu çerçevede,‘Tıbbȋ Sorumluluk Hukuku’ başlığını taşıyan kitabı-mız, tıp özel hukuku – tıbbî sorumluluk alanındaki doktriner görüş ve yaklaşımlar ile yargısal uygulamalar göz önünde bulundurularak hazır-lanmaya çalışılmıştır. Dolayısıyla, hekim ve hastane hukuku temellerin-den hareketle, özel hukuk alanına özgü tıbbȋ sorumluluk hukuku sorun-ları ele alınıp, açıklığa kavuşturulmak suretiyle bunlara yönelik hukuksal çözümler araştırılmıştır.
Bilindiği üzere, başta 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu ile sorumlu-luk hukukunu düzenlemeye yönelik olarak getirilen yeni birtakım yasal kurallar (örneğin, haksız fiil hukukunu düzenleyen TBK. m. 49 vd. ile özellikle de ölüm ve bedensel zararlar ile bunların belirlenmesi, manevi tazminat kararı ile ilgili m. 53-56 hükümleri; kusursuz sorumluluk du-rumlarından özen sorumluluğuna ve tehlike sorumluluğuna ilişkin m. 66 ve m.71 hükümleri gibi) olmak üzere, hekim ve hastane hukukunu dü-zenleyen yürürlük kaynakları ve tıbbî sorumluluk hukuku alanında ge-liştirilen doktriner görüşler ile birlikte, yargı uygulamasında konuya iliş-kin önemli görülebilecek bazı içtihatlar da göz önünde bulundurulmaya çalışılmış ve sonuçta, yapıtımız elinizdeki haliyle ortaya çıkmıştır.
Bir yandan, hekimlik faaliyetinin komplike uygulamaları içermesi ve hastanelerin en karmaşık hizmet işletmeleri arasında yer almalarına; di-ğer yandan, özel-kamu hekimi ve dahi hastane hizmet sektöründe yapı-lagelen özel hastane – kamu hastanesi ayrımına da bağlı olarak, belli bazı zarar verici tıbbî komplikasyon ve hastane organizasyon riskleri sıklıkla ortaya çıkabilmektedir. Ancak, uygulamada, tamamen hekimle-rin endikasyon dışı iş ve işlemler ile, defansif-pasif (savunmacı-edilgen) görünüme yönelmeleri olgusu ile birlikte hastane organizasyon modelleri ve süreçlerine özgü olarak birer kurumsal işletme bozukluğu ya da bir sistem hatası niteliği taşıyan tipik tıbbi organizasyon risklerinin, çoğu kez tam olarak kontrol edilebilir nitelik taşıdığı ölçüde, organizasyon yükümlüleri tarafından öngörülebilip, önlenebilmesi de mümkündür. Aksi takdirde, hekim ve hastanelerin bireysel ve/veya kurumsal hizmet kusurları temelinde, tazmini gerekli zararlar doğurmaya uygun birer se-bep olan tıbbî malpraktis ve organizasyon kusurlarının varlığı kabul edilmek suretiyle, tıbbî kusurlu eylemin faili hekim(ler) ile organizasyon yükümlüsü sıfatını haiz hastane işletmecisi ve/veya tıbbî yöneticisinin hukuksal sorumluluğu ve dolayısıyla, tazmin yükümü yaptırımı günde-me gelmektedir.
Yukarıda çok genel hatlarıyla belirtmeye çalıştığımız üzere, hekim ve hastane işletmeciliğine özgü tipik tıbbȋ eylem ve organizasyon kusur-larından / risklerinden kaynaklanan hukuksal sorumluluk (özel hukuk sorumluluğu) konusunda kapsamlı bir araştırma ve inceleme yapmaya yönelen bu çalışma, geniş zaman dilimlerine yayılan yoğun bir emeğin ve bilimsel çabanın ürünüdür. Kuşkusuz, bu ürünün emektarı, sadece elinizdeki kitabın sayfalarını kaleme alan kişi olarak tarafımdan ibaret değildir. Dolayısıyla, her bir aşamasında üzerimde hakları bulunan ve türlü yardımlarını esirgemeyen, başta ailem ile kardeşlerim olmak üzere; burada, isimlerini tek tek sayamayacağım nice yakınlarıma ve hakikî dostlarıma ayrıca minnettarlığımı sunarım.
Bu vesileyle, kitabımızın, gözden geçirilerek güncellenmiş ve kısal-tılmış olan mevcut son haliyle basımı, yayımı ve dağıtımı işlerini üstle-nip, gerçekleştiren Yetkin Kitabevi’nin başta Muharrem BAŞER beye-fendi olmak üzere tüm çalışanlarına ve kitabın tashih işini üstlenen Sel-mani OKUMUŞ’a içten sevgi, saygı ve teşekkürlerimi sunmak isterim.