Şeytan’la Konuşmalar - Hilmi Ziya Ülken


Ord. Prof. Dr. Hilmi Ziya Ülken (1901-1974) İstanbul’da doğdu. Mülkiye’den mezun oldu, 1924-33 arasında çeşitli kentlerin liselerinde tarih, coğrafya, psikoloji ve sosyoloji öğretmenliği yaptı. 1933’teki Üniversite Reformu ile İstanbul Üniversitesi’nde görevlendirildi. 1940’ta felsefe profesörü oldu. Sosyoloji Bölümü’nün kurulmasını ve kurumsallaşmasını sağladı. 1944-48 yıllarında İTÜ’nün daveti üzerine sanat tarihi dersleri verdi. Çalışmalarını uluslararası platformda da sürdürdü. UNESCO Üyeliği’nin ardından ISA’nın (Uluslararası Sosyoloji Derneği) kurucu üyesi, sonra da başkan yardımcısı oldu ve 1953’te 15. Uluslararası Sosyoloji Kongresi’nin İstanbul’da düzenlenmesini sağladı.
Genç yaşında başladığı, sosyolojiden felsefeye, tarihten edebiyata ve sanata uzanan çeşitli alanları bütünleştiren yayın faaliyetini vefatına dek kesintisiz sürdürdü. Kültür ve düşünce dünyamızdaki etkisi, ünlü felsefeci Hans Reichenbach’a “Bu adam beyin oburluğuna tutulmuş” dedirtecek denli etkindir.
”Hilmi Ziya’nın tenkitleri, tatmin edilmemiş ihtiraslar sergilemiyor, samimidir. İçtimai yaralar karşısında tecrübeli bir doktor soğukkanlılığıyla hükümler verebilmesi, hadiseleri ezeli bir akış halinde etüd etmesinin bir neticesidir. Tenkidin küfre ve garaze alem olduğu bir devirde Hilmi Ziya’nın Şeytan’la Konuşmalar’ı objektif, nezih ve feyizli bir polemiğin ilk esaslı numunesidir. Fikir hayatımızdaki hareketsizlikten şikâyet edenlere candan tavsiye ederiz.”
Cemil Meriç, 1942 Ülken’in Seçme Eserleri kapsamında yayınladığımız diğer eserleri: Ziya Gökalp, Millet ve Tarih Şuuru, Felsefeye Giriş I-II , Aşk Ahlâk›, Uyanış Devirlerinde Tercümenin Rolü, Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi, Yarım Adam ve Posta Yolu.