Sarıkamış - Köprülülü Şerif (İlden)

 

Sarıkamış

“Buradan o dağlara baktığımızda, üzerine kar düşmüş çalılıklar görürdük. O çalılıkların, kurda kuşa yem olmuş askerlerimizin kemikleri olduğunu oraya gidince anladık.”

Vaktiyle Sarıkamışlı bir ihtiyarın söylediği bu sözler, tarihimizde Sarıkamış Harekâtı olarak bilinen facianın boyutlarını özlü bir biçimde yansıtıyor. Sarıkamış olayı Birinci Dünya Savaşı’nda yaşanmış, onbinlerce insanımızın ölümüyle sonuçlanmış trajik bir serüvendi. Bu serüveni bilgisiz ve hırslı insanlar yarattı. Bu kitap olayın içinde yaşamış Kurmay Yarbay Köprülülü Şerif Bey’in anılarından oluşuyor.

Şerif İlden (1877-1952) bugün Makedonya sınırları içinde kalan Köprülü’de doğdu. Babası Hüseyin Avni Bey, Üsküp Düyûn-ı Umumiyesi’nde memurdu. Şerif Bey 1891’de Manastır Askeri Rüştiyesi’ni, 1895’te İstanbul Topçu Harbiyesi’ni bitirdi. Aynı yıl üsteğmen rütbesiyle Harp Akademisi’ne girdi. II. Meşrutiyet’in ilanından önce Genelkurmay Merkez Şubesi’nde görevlendirildi. Balkan Savaşı çıkınca Batı Ordusu Kurmay Başkanlığı 2. Şube’de görevlendirildi. 8 Ocak 1914’te Erzurum’daki 9. Kolordu Kurmay Başkanlığı’na atandı. I. Dünya Savaşı’na bu görevdeyken katıldı. 29 Ocak 1915’te Sarıkamış Cephesi’nde Ruslara esir düştü. Sibirya’daki esaret hayatı üç yıl sürdü. 1918 yılı ocak ayında İstanbul’a kaçarak Teşkilat-ı Mahsusa’da görev aldı. 31 Mart 1918’de emekli oldu. 1923’ten sonra diplomatlık görevlerinde bulunan Şerif Bey, 1935-1939 arasında Kastamonu milletvekiliydi. Almanca, Rusça ve Sırpça bilen Şerif Bey’in bilinen tek yapıtı bu kitaptır.