Polis Dedektifliğinin Tarihi 1750-1950 - Clive Emsley, Haia Shpayer-Makov

Bugün “dedektif” dendiğinde kurmaca yapıtlardan tanıdığımız; zaman zaman beyaz perdede ete kemiğe büründürülen, amatör ya da profesyonel, kadın ya da erkek, külyutmaz zehir hafiyeler üşüşür zihnimize. Onların kafaları başka türlü çalışır; başkalarının göremediklerini görürler. Zekâlarıyla bizde hayranlık uyandırırlar. Kolektif belleğimizdeki “dedektif” imgesini büyük ölçüde bu unutulmaz kurmaca karakterlere borçluyuzdur. Zira, üniformalı polisin tarihi bugüne dek birçok araştırmaya konu olurken, polis dedektiflerinin tarihsel olarak incelenmesi büyük ölçüde ihmal edilmiştir.

Elinizdeki kitap, dedektifliğin 18. yüzyıl ortasından 20. yüzyılın ortalarına dek gelişiminin izini sürerken bu alandaki büyük bir boşluğu dolduruyor. Suçlularla dedektifler arasında başlangıçta ayrım yapılmasının güçlüğü, dedektiflik işinin giderek profesyonelleşmesi ve kurumlaşması, sömürge polis güçlerinin oluşturulması gibi mesleğin tarihi açısından büyük önem taşıyan konuları irdelerken, ilk kez dedektiflerin bir meslek grubu olarak ayrıntılı bir incelemesini sunuyor. Resmi ve özel yasa uygulayıcılar arasındaki karmaşık ilişkinin doğasının farkına varırken, FBI ile Nazi Almanya’sında Gestapo’nun devlet iktidarının araçları olarak nasıl işlediğine de tanıklık ediyoruz. Bu arada, kurumsallaşma sürecinde mesleğin cefasını çekmiş kişileri tanımak da, kurmaca yapıtlardaki ve gerçek yaşamdaki dedektif imgesi arasındaki dinamik etkileşimin keşfini daha keyifli bir hale getiriyor.

Clive Emsley, 1970’lerin sonlarından itibaren Batı Avrupa’da suç ve polislik mesleğinin tarihi üzerine yoğun araştırmalar yapan bir tarihçi ve kriminologdur. Görev yaptığı Açık Üniversite’de Birleşik Krallık’taki polislik mesleğiyle ilgili en geniş arşivlerden birini oluşturmuştur. Emsley’nin Crime and Society in England, 1750-1900 adlı yapıtı ise bu alanda çalışan araştırmacılar için temel bir metindir.

Haia Shpayer-Makov, İsrail’deki Hayfa Üniversitesi’nde Britanya ve Avrupa tarihi dersleri vermektedir. Akademik kariyerinin başında Britanya’daki anarşist hareketler üzerine araştırmalar yaptıktan sonra polislik mesleğine odaklanmıştır. The Making of a Policeman. A Social History of a Labour Force in Metropolitan London adlı kitabın yazarı olan Shpayer-Makov, akademik dergilerde çok sayıda makale yayımlamıştır.