Öğretmenim Hasan Âli Yücel Büyük Aydınlanmacı - Mehmet Başaran

Cumhuriyet dönemi aydınlanmacılığına ivme kazandıran, eğitimi kendisinden önceki birikimi değerlendirerek, Kurtuluş Savaşı’nı sürdürme anlayışıyla dizgeleştiren bir mavi destan, Hasan Âli Yücel…

İkinci Dünya Savaşı’nın yoklukları, sıkıntıları içinde, bir eğitim seferberliği sürdürülmektedir. Beş yüz binden çok insan silah altındadır. Demir, çimento bulmak olanaksızdır. Ama boş topraklara çadır kurarak işe başlayan köy çocukları, karanlıkları ışığa kavuşturmaktadır…

Başaran, işte bu benzersiz dönemi ve dönemin mimarı olan o güzel gözlü, tok sesli öğretmeninin sesini soluğunu bugüne taşıyor …

“Çocuklar;
Bu akşam insanlara, bu ölümlü mahlûklara verilebilen sıfatların en iyisini bana verdiniz, bana baba dediniz. Sizleri bütün gün ve gece, başınızda müdürünüz, öğretmeniniz, köylü baba ve kardeşlerinizle beraber birbirine yapışmış bir varlık olarak gördüm …
… Bu halinizi, bu candan karışmayı görüp de insanın sevinçle gözü yaşarmamak kabil mi? Bir arkadaşınız, ‘Bu başlar, Atatürk’ün çocuklarının başları’ dedi. Bu başlar, Atatürk’ün Türk köylüsüne baş olmak için istikbale yadigâr ettiği başlardır. Türk milletinin yarınları sizin yakacağınız ışıklarla aydınlanacak”
Hasan Âli Yücel

Mehmet Başaran (1926) Lüleburgaz’a bağlı Ceylanköy’de doğdu. Kepirtepe Köy Enstitüsü’nü 1943’te, Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü’nü 1946’da bitirdi. Köy enstitüsü öğretmenliği, gezici başöğretmenlik, ilkokul öğretmenliği, Türkçe öğretmenliği yaptı. Öğretmenlik ve yazarlığı uzun yıllar bir arada sürdüren Başaran, Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS) ve Türkiye Yazarlar Sendikası (TYS) yönetim kurulu üyeliklerinde bulundu. Şiir, çocuk edebiyatı, roman dallarında bol ürün vermiş bir yazar olan Başaran, başta TRT Başarı Ödülü (1970) ve Orhan Kemal Roman Armağanı (1979) olmak üzere pek çok ödül aldı. Köy edebiyatı hareketinin şiirdeki önde gelen temsilcilerinden olan Başaran’ın şiirleri birçok dergide yayımlandı. Çeşitli ansiklopedilerde de çalışan Başaran’ın yayımlanmış kitapları arasında Ahlat Ağacı (1953), Çarığımı Yitirdiğim Tarla (1955), Nisan Haritası (1960), Aç Harmanı (1962), Zeytin Ülkesi (1964), Sürgünler (1970), Tonguç Yolu (1974), Gök Ekin (1975), Elif Diye Bir Türkü (1976), Mehmetçik Mehmet (1978), Meşe Seli (1982), Sabahattin Eyüboğlu ve Köy Enstitüleri (1990), Sis Dağının Başında Borana Bak Borana (1990), Giz Kokan Suskunluk (1991), Yüreğinin Sesi Zeytin Ülkesi (2007) yer alır.