Makedonya Seyahatim - Goltz Paşa

Rumeli vilayetleri, Avrupalı büyük devletlerin Osmanlı İmparatorluğu’na nüfuz mücadelesinin ön cephesiydi. 1872’de Baron Hirsch’le imzalanan demiryolu imtiyaz sözleşmesiyle payitaht İstanbul’dan Viyana’ya ve Batı Avrupa’ya uzanan hattın inşası başladı. 

Selânik limanını Vardar ve Üsküp ovalarına bağlayan Manastır hattı, ana hat olmasa da buraların tarım ürünlerini dünya pazarlarına taşıyacağı için önem taşıyordu. Osmanlı ordusunda görev yapan Goltz Paşa bu güzergâh boyunca bir seyahate çıktı. Seyahat notlarında hem yöreyi tanıttı hem de bu hattın yaratacağı ekonomik hareketliliği anlattı. Kitabıyla Alman okuyuculara, Alman sermayesinin Doğu’da yaptığı büyük yatırımlardan birini tanıtmayı amaçlıyordu.

Goltz Paşa’nın usta bir gazeteci gibi, gördüklerini tarih, etnoloji, sosyoloji ve istatistik verileriyle ördüğü metni, yüz yıl önce tarihe karışan Osmanlı Rumelisi’nin ayrıntılı bir tablosunu çiziyor.

Colmar Freiherr von der Goltz, Goltz Paşa (1843-1916) Doğu Prusyalı aristokrat bir ailede doğdu. 18 yaşında Prusya ordusunda göreve başladı. Berlin Askeri Akademisi’ndeki eğitimi, katıldığı savaşlar dolayısıyla kesintilerle sürdü. 1871’de Potsdam Askeri Okulu’nda öğretmenliğe başladı. Katıldığı savaşlar ve muharebelerle ilgili yazmaya başladığı kitapların sayısı yıllar içinde iki düzineye yaklaştı. 1878’de Berlin Askeri Akademisi’nde askeri tarih dersleri vermeye başladı. 1883-95 döneminde Osmanlı ordusunda reform çalışmalarını yürüten ekipte görev aldı. Goltz Paşa adı bu dönemin hatırasıdır. Ülkesine döndükten sonra terfiler aldı ve çeşitli komutanlık görevlerine getirildi. Birinci Dünya Savaşı’nın ilk yılında Belçika cephesinde görevliydi. 1915’te tekrar Osmanlı İmparatorluğu’nda görevlendirildi. Irak cephesindeki 5. Ordu komutanlığına getirildi. Halil Paşa komutasındaki 6. Ordu ile beraber İngiliz kuvvetlerinin geri çekilmesinde rol oynadı. 19 Nisan 1916’da İngilizlerin Kutülammare’de teslim olmasından iki hafta önce bir hastalık sonucu vefat etti.