Geç Osmanlı Döneminde Sanat Mimarlık ve Kültür Karşılaşmaları - Gözde Çelik

 

Geç Osmanlı Döneminde Sanat, Mimarlık ve Kültür Karşılaşmaları başlığı altında yayımlanan bu kitap, Osmanlı’da
19. yüzyılda ve 20. yüzyıl başında idari, siyasi ve toplumsal alanda ortaya çıkan büyük değişimlerin mimari, kültürel ve sanatsal yansımalarını irdeleyen makalelerden meydana gelen bir derlemedir. Düşünsel ve Tarihsel Çerçeve, Yeni Düzenin Yapıları, Mimarlar ve Üsluplar, İzlenimler ile 20. Yüzyıl Başında Mimarlık ve Yerleşim başlıkları altında toplanan on dokuz makalenin büyük bölümü, İ.T.Ü. Mimarlık Tarihi, Sanat Tarihi ve Restorasyon alanlarında yüksek lisans ve doktora yapan araştırmacıların özgün çalışmalarından oluşmaktadır. Döneme ait çok çeşitli belgelerden yararlanarak çizim, plan, harita ve fotoğraflarla zenginleşen bu makalelerin seçimi, önsözü de kaleme alan İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi’nden Prof. Dr. Turgut Saner tarafından gerçekleştirilmiştir. Geç Osmanlı dönemini ele alan kitap, konuyla ilgili araştırmacılar ile tarih meraklılarına yönetim, eğitim, sanayi ve ticaret yapılarından sayfiye konutlarına, klasisist yaklaşımdan Viktorya tarzı üslup denemelerine, Pappa ve Vallaury gibi üretken yabancı mimarlardan seyahatnamelerdeki izlenimlere, İngiliz ve Rusların mimari etkinliklerinden dünya sergilerine, işgal altındaki İstanbul’dan iskân sorununa ve Cemil Topuzlu’nun kentsel yaklaşımlarına çok geniş bir yelpazede taze bir bakış açısı sunmaktadır.

İÇİNDEKİLER

Kısaltmalar

Önsöz

– Turgut Saner

I

Düşünsel ve Tarihsel Çerçeve

Yüzyıl Dönümü Türkiye’sinde “Milli” Bir İlgi Alanı: Mimarlık Tarihi

 – Gül Cephanecigil

Osmanlı’nın Son Dönemine Kısa Bir Bakış: III. Selim’den İstanbul’un İşgaline

– Nilüfer Hatemi

II

Yeni Düzenin Yapıları

Tanzimat ve Tarihi Yarımada’nın Yeni Mimari Çehresi

– Gözde Çelik

Son Dönem Osmanlı İmparatorluğu’nda Meslek Öğrenimi: Sanayi Mektebi Binaları

– Burcu Özgüven

Osmanlı Sanayileşme Girişimleri ve 19. Yüzyıl İstanbul Seyahatnamelerinde Sanayi Yapılarından İzler

– Didem Boyacıoğlu

Son Dönem Osmanlı İstanbul’unda Ticaret Yapıları: Hanlar, Pasajlar

– Nursel Gülenaz

III

Mimarlar ve Üsluplar

Haydarpaşa İngiliz Mezarlığı

– M. Kaan Sağ

Yüzyıl Dönümü İstanbul Mimarlığında “Viktorya Tarzı” Sayfiye Konutları

– E. Pelin Kalafatoğlu

1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı Ardından Rus Askerleri Anısına İnşa Edilen İki Yapı: Ayastafenos Rus Anıtı ve Şıpka Manastırı

– Ertunç Denktaş

Belgeler Işığında 19. Yüzyıl Sonu-20. Yüzyıl Başı Türk Mimarlığında Teknik İçerikli Tartışmalar

– Seda Kula Say

Vallaury’nin Klasisist Cephe Tasarımları

– Alkım Doğan

Mimar Constantine P. Pappa (1868-1931)

– Pınar Öğrenci

IV

İzlenimler

19. Yüzyıl Amerikan Gezi Metinlerinde Geç Osmanlı Mimarlığına Dair Gözlemler

– Zehra Betül Atasoy

Viyana Gazetelerinde 1873 Dünya Sergisi’ne Osmanlı İmparatorluğu’nun KAtılımı

– Ceren Göğüş

Musavver Şikago Sergisi Gazetesi: 1893 Dünya Kolomb Sergisi’nde Osmanlı Katılımı

– Bengi Başaran

Osmanlı İmparatorluğu’nun 1910 Münih “İslam Sanatının Şaheserleri” Sergisi’ne Katılımı: Arşiv Belgeleri, Eserler ve Etkileri

– Betül Başak

V

20. Yüzyıl Başında Mimarlık ve Yerleşim

Osmanlı Çağdaşlaşmasında Göçmen İskânından Yerli Köylere “Köy Sorunu”nun Tanımlanması Süreci

– Zeynep Eres

İşgal Altındaki İstanbul’da Kentsel ve Mimari Ortam

– Bilge Ar

Cemil Topuzlu’nun İstanbul’u Dönüştürme Uygulamaları

– Birge Yıldırım Okta

Özgeçmişler