Dâvalar ve Neticeleri - Hasan Âli Yücel

 

Hasan Âli Yücel’in 17 Şubat 1947’de Demokrat Parti İstanbul İl Başkanı Kenan Öner aleyhine açtığı hakaret davası 2 yıl 10 ay 5 gün sürdü. Mahkemeye sunduğu iddiaları DAVAM adlı kitapta toplayan Hasan Âli Yücel, dava haklılığının tespitiyle sonuçlandıktan sonra dosyadaki dikkati çekici evrakları DÂVALAR VE NETİCELERİ adlı kitabında bir araya getirdi. Bu kitap davanın iddianamesi, kararları ve temyiz layihalarını bir araya getiren tarihsel bir belge niteliğindedir. Dava sürerken Kenan Öner’in gösterdiği kimi tanıklar hakkında ifadelerinde geçen cümleler, yazılı ve sözlü beyanları dolayısıyla yeni davalar açılmıştır. Bu davalara ait iddianame, karar ve temyiz layihaları da DÂVALAR VE NETİCELERİ’nde yer almaktadır.

Hasan Âli Yücel (1897-1961): Öğretmen, eski Milli Eğitim Bakanı, Köy Enstitülerinin kurucusu. 16 Aralık 1897’de İstanbul’da doğdu. Sırasıyla Mekteb-i Osmani, Vefa İdadisi, Darülmuallimin-i Âliye’de (Yüksek Öğretmen Okulu) öğrenim gördü. 1922’de öğretmenliğe başladı. 1932 yılında Dolmabahçe’de toplanan Dil Kurultayı’nın ardından Türk Dili Tetkik Cemiyeti’nin (Türk Dil Kurumu) etimoloji kolu başkanlığına getirildi. 28 Aralık 1938’de 2. Celal Bayar hükümetinde Milli Eğitim Bakanı oldu. Refik Saydam ve Şükrü Saracoğlu hükümetlerinde de bakanlık görevini sürdürdü. Hasan Âli Yücel döneminin Milli Eğitim Bakanlığı’nın en parlak dönemlerinden olduğu kaydedilir. Üniversite reformu, Köy Enstitülerinin kurulması, Tercüme Bürosu’nun kurularak dünya klasiklerinin Türkçeye çevrilmesi, resmi ve telifli ilk Türkçe ansiklopedi olan Türk Ansiklopedisi’nin ön çalışmaları onun bakanlığı döneminde gerçekleşti. Devlet Konservatuvarı’nın kurulmasında, Türkiye’nin UNESCO’ya girişinde, Üniversiteler Yasası’nın çıkartılmasında önemli katkıları oldu. 5 Ağustos 1946’da 7 yıl 5 ay sürdürdüğü Milli Eğitim Bakanlığı görevinden istifa ederek gazeteciliğe döndü. 1956’da Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları’nı kurdu ve yönetimini üstlendi. 26 Şubat 1961’de vefat etti.