Cılavuz Köy Enstitüsü - Firdevs Gümüşoğlu

 

Cılavuz Köy Enstitüsü  – Sözlü ve Yazılı Belgeler Işığında

1937’de eğitmen kursu olarak açılıp 1940’ta enstitüye dönüşen Cılavuz Köy Enstitüsü, köy enstitüleri tarihinde önemli bir yere sahiptir. Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi’nin yoksul köy çocukları için büyük bir umut kaynağı olan Cılavuz Köy Enstitüsü’nde yetişen eğitimciler, köydeki değişimin de özneleri haline gelir. Enstitü mezunları arasında edebiyat, sanat, politika ve bilim alanında yüz akı insanlar yetişir. Bu insanlar aracılığıyla Türkiye’nin öğretmen örgütlenmesine ve demokrasi kültürüne büyük katkı sağlanır.
Prof. Dr. Firdevs Gümüşoğlu’nun sözlü tarih yöntemiyle hazırladığı Cılavuz Köy Enstitüsü, Artvin’den Ağrı’ya, Ardahan’a, Erzurum’a ve Kars’a kadar bu coğrafyada yaşananları, geçmişin belleğinden bugüne ve geleceğe taşıyor. Daha önce yayımlanmamış belgeler, gazete arşivleri ve fotoğrafları gün yüzüne çıkartıyor.
Köy enstitüleri açısından önemli bir örneği tüm yönleriyle sergileyen kitap, kurum tarihine, eğitim sosyolojisine, Türkiye’nin toplumsal yapısına ışık tutan veriler içermesinin yanı sıra, aile tarihi açısından da büyük önem taşıyor.
Prof. Dr. Firdevs Gümüşoğlu (1962) Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü’nde öğretim üyesi olarak 2000 yılından beri görev yapmaktadır. Eğitim sosyolojisi, toplumsal cinsiyet ve siyasal toplumsallaşma alanlarında çalışmaktadır. Yayımlanmış çok sayıda makalesi ve kitabı bulunmaktadır. Ders Kitaplarında Cinsiyetçilik (1996), Türkiye’nin Pasteur’u Dr. Z. Muammer Tunçman (2001), Cumhuriyet’te İz Bırakanlar: Onuncu Yıl Kuşağı (2001), Ülkü Dergisi ve Kemalist Toplum (2005), Birgi’de Toplumsal Yaşam ve Değişim: Bir Belde Monografisi (2008), Ders Kitaplarında Toplumsal Cinsiyet (1928’den Günümüze) (2016).