Çanakkale’den Bağdat’a Esaretten Kurtuluş Savaşı’na Cephede Sekiz Yıl Sekiz Ay (1914-1923) -Hüseyin Fehmi Genişol

 

Çanakkale’den Bağdat’a Esaretten Kurtuluş Savaşı’na – Cephede Sekiz Yıl Sekiz Ay (1914-1923)

Birinci Dünya Savaşı başlar başlamaz askere alınan ve tam sekiz yıl sekiz ay askerlik ve esaret hayatı yaşayan bir erin kaleminden tanıklıklar…

Hüseyin Fehmi, Telgraf bölüğünde er olarak Çanakkale’den Irak’a kadar, Dünya Savaşı’nın yaşandığı farklı cephelerde bulunur.

1918’de Bağdat’ta İngilizlere esir düşer ve iki buçuk yılı Hindistan’daki Bellary ve Bilbeis esir kamplarında geçer.

Özgürlüğüne kavuşur kavuşmaz Kurtuluş Savaşı’na katılır. Lozan görüşmelerinin başlamasıyla da cephedeki herkes gibi o da gelecek barış ve terhis haberlerini bekler.

Bu yıllar boyunca yaşadıklarını, gördüklerini, duyduklarını kayda geçirir ve dünyada olup bitenleri izlemeye çalışır. Defterlerini yalnız yazıyla değil, resimler ve çizimlerle de doldurur.

Büyük bir savaşta yaşanan hayat mücadelesinin bu ilk elden anlatımı, rütbesiz bir askerin anıları ve gözlemleri olarak da ayrı bir değer taşır.

Hüseyin Fehmi Genişol (1894-1954) Kırım’da doğdu. Kırım Tatarlarından olan ailesi 1904 yılında Türkiye’ye geldi ve Adapazarı’na yerleşti. İmkânsızlıklar sebebiyle askere alınıncaya kadar hiç okula gidemedi, okuma yazmayı kendi kendine öğrendi. 1914 yılında 20 yaşında askere alındı. Çanakkale, Bulgaristan ve Irak cephelerine gönderildi. Irak’ta 25 Mart 1918’de İngilizlere esir düştü. Hindistan’daki İngiliz esir kamplarında tutuldu. 16 Eylül 1920’de Türkiye’ye iade edildi. Kurtuluş Savaşı’na katıldı. 1923’te terhis edildikten sonra memleketine döndü. Askerden sonra Adapazarı’nda ticaret yaparak hayatını kazandı. Adapazarı’nda vefat etti.