Balkan Harbi’nde Osmanlı Ordusu’nun Ulaştırma Faaliyetleri 1912-1913 - Bülent Durgun

 

Balkan Harbi sebepleri, cereyan edişi ve sonuçları bakımından incelenmesi gereken siyasi, diplomatik, ekonomik ve askeri açılardan son derece karmaşık bir yapıya sahiptir. Osmanlı İmparatorluğu’nun Balkan Harbi’nde mağlubiyete uğraması askeri açıdan da strateji, taktik, idari sorunlar ile eğitim, disiplin, ateş gücü gibi pek çok alt başlıkla  ilişkilidir.
Ulaştırma faaliyetleri ise bu başlıklar arasında en can alıcı olanıdır. Balkan Harbi’nde Osmanlı Ordusu’nun  Ulaştırma Faaliyetleri, yığınaklanmadan harekât alanındaki idameyi sağlayan lojistiğe kadar tüm safhalardaki  ulaştırma hizmetlerini inceliyor. Ordunun harekât alanına ulaşıncaya kadar ne tür zorluklarla karşılaştığı, yiyecek-içecek ve mühimmat gibi ikmal maddelerinin buralara nasıl ulaştırılmaya çalışıldığı askeri belgelere dayanarak ayrıntılı şekilde ele alınıyor.
Bülent Durgun’un çalışması aynı zamanda ulaştırma faaliyetlerinin Balkan Harbi’nin sonuçlarını nasıl etkilediğine dair bütünlüklü bir okuma sunuyor.
Bülent Durgun (1970), Maltepe Askeri Lisesi’nin ardından Kara Harp Okulu’ndan ulaştırma subayı olarak mezun oldu. Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü’nde yüksek lisans ve doktorasını tamamladı. Osmanlı’dan Cumhuriyet’e geçiş sürecinde Türkiye ve İzmir ekonomisi, sosyoekonomik durum üzerine çalıştı. Son dönemde Balkan Harbi konusundaki araştırmalarına ağırlık vermiştir. Erken Cumhuriyet
Döneminde İzmir Ekonomisi adlı bir kitabı bulunmaktadır.

İÇİNDEKİLER

Kısaltmalar

Haritalar, tablolar

Önsöz

Giriş

I

Savaş Arifesinde Osmanlı İmparatorluğu’nda Ulaştırma Açısından Bazı Önemli Konular

A. Osmanlı Avrupa’sının Coğrafi Durumu

Nehirler

Göller

İklim

B. 19. Yüzyılın Başlarında Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomisi

Ekonomide Yabancı Kontrolü

Dış Borçlanma ve Düyun-ı Umumiye

Balkan Harbi’nde Ekonominin Ulaştırmaya Etkileri

C. Türk-İtalyan Savaşı (1911-1912)

Traslubgarp Savaşı (1911-1912)

Savaşın Etkileri

İtalya’nın Balkan Harbi’ne Etkileri

II

Balkan Harbi’nde Osmanlı Ordusu’nda Ulaştırmanın Genel Yapısı ve Teşkilat

A. Balkan Harbi’nde Osmanlı Ordusu’nun Genel Durumu

B. Osmanlı Ordusu’nda Alman Etkisi

Alman-Osmanlı İlişkilerinde Gelişmeler

Alman Islah Heyetleri

Almanya’ya Gönderilen Askerler

Osmanlı Ordusu’nda Alman Silahları

Osmanlı Ordusu’nun Ulaştırması ve Reorganizasyon

C. Menzil Teşkilatı ve Kuruluşlar

Menzil Kavramı

Menzil Teşkilatı

Seferberlik Planına Göre Menzil Teşkilatı

Edirne Harekât Alanında

Selânik Harekât Alanında

İşleyiş

III

Yığınaklanma ve Birlik Kaydırma

A. Bağlantılar (Yurtiçi-Harekât Alanı)

B. Osmanlı Ordusu’nun Yığınak ve Harp Planı

C. Seferberlik ve Askerin Yayılması

Selânik Harekât Alanına Askeri Nakliyat ve Yığınaklanma

IV

Karayolu Ulaştırması

A. Yollar

B. Güzergâhlar

C. Ulaşım araçları

Seferberlikte Ulaştırma araçlarından Hayvan İkmali

Ulaştırma Araçlarından Arabalar

D. Karayolu Taşımacılığı Hakkında Bazı Değerlendirmeler

V

Demiryolu Ulaştırması

A. Osmanlı’da Demiryolunun Tarihsel Gelişimi

B. Hatlar ve Planlar

C. Demiryolu Birlikleri

D. Demiryolu Taşımacılığı Hakkında Bazı Değerlendirmeler

VI

Denizyolu Ulaştırması

A. Osmanlı’da Denizyolu Ulaşımı

B. Ege’de Deniz Üstünlüğü Mücadelesi

C. Su Yoluna Bir Örnek: İşkodra

İşkodra’nın Önemi

İşkodra’da Ulaşım ve Su Yolu

İşkodra Savunması’nda Göllerin ve Nehirlerin Kullanımı

D. Denizyolu Taşımacılığı Hakkında Bazı Değerlendirmeler

Sonuç

Kaynakça

Dizin