•  İşçi ve işveren ilişkileri tarihsel süreç içerisinde hem dünyada hem de Türkiye'de problemlerin ve mücadelelerin yaşandığı yoğun bir mecra olagelmiştir. Sendikacılık hareketleri de bu mücadelelerin ve problemlerin yoğun yaşandığı alanlardan biridir. Batı ülkelerinde gelişen işçi hareketlerinin etkisiyle dünyada ve Avrupa'da çeşitli kuruluşlar kurulmuştur. Bu kuruluşların temel amacı insan haklarını merkeze alan ve koruyan sözleşmeler ve belgeler yayınlamaktır. Sendikacılık hareketlerinin güçlenmesi neticesinde sendika özgürlüğü de bir insan hakkı olarak kabul edilmiş ve ayrıca düzenlenmiştir. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi sendika özgürlüğünü ayrıca düzenleyen sözleşmelerdendir. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi diğer uluslararası belgelerden, etkin bir denetim mekanizmasına sahip olması ve yaşayan bir belge olması açısından önemli ölçüde ayrılır. Bu çalışmada ilk olarak sendika özgürlüğü genel bir çerçevede incelenmiş, Türk hukukundaki düzenlemelere ayrıca yer verilmiş ve son olarak Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından verilen sendika özgürlüğünün bireysel sendika özgürlüğüne ilişkin örnek kararları incelenmiştir. Amaç, çalışma hayatında çalışanların ve işverenlerin arasındaki iş ilişkisinin sınırlarını sendikal haklar çerçevesinde belirleyebilmektir.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ

Birinci Bölüm 

Örgütlenme Özgürlüğü ve Sendika Özgürlüğü İlişkisi ve Güvenceleri 

1. ÖRGÜTLENME ÖZGÜRLÜĞÜ VE SENDİKALAŞMA HAKKI 

1.1. Örgütlenme Özgürlüğü 

1.1.1. Örgütlenme Hakkının Tanımı ve Tarihsel Gelişimi

1.1.2. Örgütlenme Özgürlüğünün Hukuki Niteliği

1.1.3. Örgütlenme Hakkının Çifte Karakteri

1.1.4. Örgütlenme Hakkının Öznesi ve Kapsamı 

1.1.5. Temel Hak ve Özgürlüklerde Örgütlenme Hakkı

1.1.5.1. Dernekleşme Hakkı

1.1.5.2. Sendikalaşma Hakkı

1.2. Bireysel Sendika Özgürlüğünün Uluslararası Güvenceleri

1.2.1. İnsan Hakları Evrensel Bildirisi'nde Sendikalaşma Özgürlüğü

1.2.2. İnsan Haklarının ve Temel Özgürlüklerin Korunmasına İlişkin Sözleşme'de Sendikalaşma Özgürlüğü

1.2.3. Gözden Geçirilmiş Avrupa Sosyal Şartı'nda Sendikalaşma Özgürlüğü

1.2.4. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme'de Sendikalaşma Özgürlüğü

1.2.5. Uluslararası Çalışma Örgütü'nün Örgütlenme Hakkı ve Sendika Hakkı ile İlgili Sözleşmeleri

1.2.5.1. Sendika Özgürlüğü ve Sendika Hakkının Korunmasına İlişkin 87 Sayılı Uluslararası Çalışma Örgütü Sözleşmesi

1.2.5.2. 98 Sayılı Örgütlenme ve Toplu Müzakere Hakkı Prensiplerinin Uygulanması Hakkında Sözleşme

1.3. Bireysel Sendika Özgürlüğünün Ulusal Güvenceleri

1.3.1. Türk Hukukunda Sendikalaşma Hakkı

1.3.1.1. Türk Hukukunda Sendikalaşma Hakkının Tarihsel Gelişimi

1.3.1.2. 1982 Anayasasında Sendikalaşma Hakkı

1.3.1.3. 6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununda Sendikalaşma Hakkı 

1.3.1.3.1. Sendika Kurma Hakkı 

1.3.1.3.2. Sendikaya Üye Olma Hakkı

1.3.1.3.3. Sendika Üyeliğinden Çıkma Hakkı

1.3.1.3.4. Sendikaya Üye Olmama Hakkı

1.3.2. 6356 Sayılı Kanununda Bireysel Sendika Özgürlüğünün Güvenceleri

1.3.2.1. Sendika Özgürlüğünün Güvencesi

1.3.2.2. İşyeri Sendika Temsilcisinin Güvencesi 

1.3.2.3. İşçi Kuruluşu Yöneticisinin Güvencesi

1.3.2.4. Amatör Sendika Yöneticisinin Güvencesi

İkinci Bölüm 

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Madde 11 ve Uygulamalarında Bireysel Sendika Özgürlüğü 

2. AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ İÇTİHATLARINDA BİREYSEL SENDİKA ÖZGÜRLÜĞÜNÜN KORUNMASI

2.1. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde Bireysel Sendika Özgürlüğünün Korunması

2.1.1. Olumlu Sendika Özgürlüğünün Korunması 

2.1.1.1. Sendika Kurma Hakkı

2.1.1.2. Sendikaya Üye Olma Hakkı 

2.1.1.3. Sendikal Faaliyetlerde Bulunma Hakkı

2.1.2. Olumsuz Sendika Özgürlüğüne Yönelik Müdahaleler

2.1.2.1. Sendikaya Üye Olmama ve Sendika Üyeliğinden Çıkma Hakkı

2.1.2.2. Kapalı İşyeri Uygulaması

2.1.3. Sendikal Ayrımcılığa Karşı Korunma

2.1.3.1. İşverenin Yönetim Yetkisi

2.1.3.2. İşverenin Feshe Zorlaması ve İş Sözleşmesinin Feshi 

2.1.4. Kamu Çalışanlarının ve Memurların Sendika Özgürlüğü

2.2. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin Madde 11 Kapsamındaki İçtihatlarına Göre Türk Hukukunda Sendikalaşma Hakkının Değerlendirilmesi 

2.2.1. Sendika Kurma Hakkı

2.2.2. Sendikaya Üye Olma Hakkı

2.2.3. Sendikaya Üye Olmama ve Üyelikten Çıkma Hakkı